ZBOGOM lijepi i strašni ŽIVOTE 😔 40. godišnjica smrti BRANKA ĆOPIĆA ✒️📚

Surova realnost nije dala mira velikom piscu 😕

Na današnji dan 1984. godine proslavljeni srpski i jugoslovenski pisac Branko Ćopić izvršio je samoubistvo skokom sa Brankovog mosta u Beogradu.

Branko je rođen 1915. godine u Hašanima u Bosanskoj krajini. Osnovnu školu je završio u rodnom selu i potom nižu gimnaziju u Bihaću, a već tada počinje da objavljuje prva dela. Zatim je završio Učiteljsku školu u Karlovcu i studije na Filozofskom fakultetu Beogradskog univerziteta. Tada su stigle i prve književne nagrade.

Drugi svetski rat je za trenutak prekinuo Brankovu književnu karijeru. Borio se hrabro u Aprilskom ratu, da bi po kapitulaciji otišao natrag u rodni kraj i potom se pridružio partizanima. Postao je i politički komesar odreda, te dopisnik lista Borba. Neposredno nakon rata, upoznao je i Bogdanku Cicu Ilić, svoju buduću suprugu.

Držeći se jezika svog zavičaja i opisujući sudbine svojih zemljaka, Ćopić je prepoznat kao jedinstvena pojava u domaćoj literaturi i time stekao ogromnu naklonost publike, pa je već od 1951. godine živeo isključivo od pisanja. Međutim, zbog objavljivanja čuvene Jeretičke priče u Književnim novinama, kojom je osudio stvaranje nove privilegovane elite, našao se u nemilosti komunističkog režima. Iako ga je zbog toga napao i sam Josip Broz, rekao je i da neće biti hapšen, a Branko je isečak iz novina sa tom izjavom zalepio na ulazna vrata svog stana kako bi se sačuvao od eventualnog privođenja. Neposredno nakon toga, Branka je na ulici susreo prevodilac i književnik Ivan Ivanji koji ga je pitao za ova dešavanja, na šta je on lakonski odgovorio:

Ja sam sada najbezbedniji čovek u Jugoslaviji! Samo je meni maršal obećao da me neće hapsiti!

IZVOR: YT / Književnost uživo

Bez obzira na to, tajne službe Jugoslavije su stavile Ćopića pod prismotru i odredile mu praćenje. Za redovnog člana Srpske akademije nauka i umetnosti izabran je 1968. godine. Usledila su i druga priznanja, uključujući i vodeće domaće književne nagrade.

Da li po savetu zemljaka Andrića, kako se tada govorilo, ili ne, Branko se okrenuo pisanju romana. U svom romanu Gluvi barut iz 1957. godine problematizovao je još jednu ratnu temu koja je tada bila zabranjena. Naime, Ćopić je u romanu opisivao meštane jednog bosanskog sela koji su rastrzani između dve ideologije, ali više naklonjeni kraljevom oficiru Radekiću zbog brige o očuvanju sela, nego partizanskom fanatiku sa pseudonimom Španac koji se ne obazire na žrtve.

Branko je 26. marta 1984. godine izvršio samoubistvo. Nakon što je u jednom restoranu popio kafu i častio konobare, otišao je do Brankovog mosta i skočio na beton. Kasnije je pronađena njegova oproštajna poruka:

Sam je kriv za svoju smrt. Vadili su ga iz govana mnogi dobri drugovi pa nije pomoglo. Bio je tu i Hektor, ambasador iz Meksika, sada je u Turskoj, i Selim Numić, i Ratko Novaković, i Cica, Bog je ubio dabogda! I njegovi brojni čitaoci, ali ništa nije pomoglo. Pomozite joj da preživi ovu moju bruku i sramotu, ako je ikako moguće. Zbogom lijepi i strašni živote! Mart mjesec, 1984. godine!