Tokom povlačenja 1915/1916. godine srpska vojska, pritisnuta od strane brojčano najmoćnijeg neprijatelja, povlačila se ka jugu zemlje očekujući pomoć saveznika, ali pomoć nije stizala. Osim male formacije koja je došla da drži odstupnicu srpskoj vojsci ka Albaniji. To su bili francuski i irski vojnici iz sastava britanskih trupa sa ciljem da spreče prodor Bugarske vojske kroz jedini planinski prolaz u Vardarskoj dolini. Stigli su pravo sa Galipolja, gde su preživeli katastrofalne gubitke. Na položaje došli su krajem novembra i nisu dugo čekali na početak borbe.

Foto: https://www.royal-irish.com/events/bulgarians-attack-10th-irish-division-the-balkans

Deseta irska divizija bila je sastavljenja od oko 8.000 dobrovoljaca, koja je 6. decembra kod sela Kosturino pokušala nemoguće, da zaustavi Bugarsku armiju od 100.000 ljudi. Irci su danima srčano držali liniju fronta, iako pod snažnim naletima bugarske artiljerije i pešadije, odbijali napad za napadom.

Međutim u tri dana borbi, njihov broj se prepolovio. Ništa bolje nisu prošle ni ostale Irske jedinice. Jer ništa manje hrabrije nisu ni bile. Pored njih, preko 1800 Francuza je takođe poginulo pokušavajući proboj ka srpskim položajima. Koliko je teška bila borba govori da su u jednom trenu Irci i Francuzi mogli sa najisturenijih položaja da čuju Srbe sa druge strane klisura ali nikako nisu mogli stići do njih.

Kada je komanda videla da je dalji otpor uzaludan naređeno je povlačenje.

U spomen Iraca koji su se borili da bi Srbija preživela, na tom mestu podignut je krst. Na njemu je ispisano:

“U znak sećanja na one iz 10. Irske divizije koji su pali na Galipolju, a dali živote u odbrani Srbije i u slavu svih Iraca koji su dali svoje živote u Velikom ratu”

Foto: https://www.youtube.com/watch?v=CbA9pWOAcYw&ab_channel=MartinStaunton

Autor: redportal.rs